сауыт

(Броня)

1) (көне.) садақ, қылыш, найза, т.б. қарулардан қорғануға арналған киім. Ол ұзын темір шығыршықтарды бір-бірінен өткізіп тоқылған тордан қысқа жейде түрінде жасалады. Сауыттың дулығасы, бұған қосымша мойынды жабатын жалбағай сауыт пен қол сауыт, аяқ сауыт темір шығыршықтан жеке тоқылады. Алғаш б.з.д. І мың жылдықта Ассирияда пайда болған. Кейін барлық елдерге тарады. Қазақстанның ежелгі тұрғындары — сақтар да сауыт жасаған;

2) адамдарды, әскери техниканы және қорғаныс құрылымдарын әр түрлі жою құралдарының әсерінен сақтайтын құрал. Ең көп тарағаны — болатты сауыт. Сонымен қатар аллюминий қорытпаларынан, пластмасса, қыш және композициялық материалдардан жасалынған С-тар да қолданылады. Снарядтар мен ядролық қарудың жою факторларынан тиімді кешендік сақтау үшін әр түрлі материалдардың қабатынан тұратын (болат, жеңіл қорытындылар, пластмассалар, шыны талшықты, қыш және басқалар) аралас сауыттар қолданылады. Экрандалған (бөлінген) С. негізгі сауыттық бөліктен және оның алдында кішігірім қашықтықта орналасқан жіңішке металл бөлігінен, армираланған тордан немесе резинадан жасалған экраннан тұрады. Экран кумулятивтік оқ-дәрінің ерте жарылуына себеп болып, оның негізгі сауытқа әсерін азайтады. С-ты танкілерге, ұшақтарға және басқаларға қояды.